دسته: کارآموزی
بازدید: 221 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 504 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 75
مقدمه:
سویا گیاهی است که در بهار بعنوان کشت اول و در تابستان بعنوان کشت دوم کاشته می شود. سویا دارای ریشه اصلی عمیقی بوده که می تواند تا 150 سانتی متری خاک نیز نفوذ نماید. در سویا علاوه بر ریشه اصلی، ریشه فرعی به صورت حجمی نیز وجود دارد که در صورت مساعد بودن شرایط و وجود باکتری های همزیست سویا ، ازت موجود در هوا را، در گره های ریشه سویا تثبیت می نماید. رنگ دانه سویا بر حسب انواع مختلف متفاوت است و برنگهای زرد، سفید، سیاه ، خاكستری و خالدار دیده می شود. دانه سویا به بزرگی یك نخود كمی مسطح و گرد است. دانه سیاه سویا بشتر در طب گیاهی مصرف دارد ولی از دانه زرد رنگ آن بیشتر برای روغن گیری استفاده می كنندكه مقام نخست درتأمین روغن گیاهی درجهان را دارا است.
وزن هزار دانه در سویا بین 80 تا 450 گرم متغیر است. اما در ارقام زراعی متداول وزن هزار دانه، بین120 تا 230 گرم می باشد. دانه که بازده اقتصادی سویا است حدود 47 درصد وزن اصلی گیاه را در زمان رسیدن تشکیل می دهد.
این گیاه بومی آسیا بخصوص منطقه منچوری، چین وژاپن است كه درحدود 1100 سال قبل ازمیلاد اهلی شده وبوسیله اصلاح طبیعی ومصنوعی به شكل امروزی درآمده است. سویا در حدود 3500 نوع مختلف دارد. حدوداً در سال 1320 به ایران وارد شد و درگیلان یك رقم سویا با نامهای (پشم باقلا)، (خرس باقلا)، (كرد باقلا) كشت آن معمول بوده وازسال 1346 بوسیله شركت سهامی خاص توسعه كشت دانه های روغنی رواج پیدا كرده و امروزه به صورت یك زراعت شناخته شده دركشور رایج گردیده است. سویا در فارسی با نامهای متفاوت دیگری از جمله، سوژا، لوبیا روغنی، لوبیا چینی، نخود فرنگی چینی ولوبیا منچوری نامیده شده است.
ارقام سویا در ایران:
ارقام زودرس:
رقم ویلیامز- رقم استیل- رقم چیوا 64 –رقمبلاکهاک–رقملیندارین 63 –رقمهاراسوی 63
ارقام متوسط:
رقم بونوس –رقموین–رقمکلارک 63 ویلیامز –رقموودورس- رقمسحر
ارقام دیر رس:
رقم لی –رقمثاناس 4- رقمگرگان3
تاریخچه:
در آثار بجا مانده از دوران نوسنگی در مصر و در نوشته های هندوها که از سال های 1500 تا 2000 قبل از میلاد به دست آمده و به ویژه در کتیبه های یونانی و رومی و چینی باقی مانده قبل از میلاد به گیاهان روغنی جنس براسیکا و ارزش دارویی آنها اشاره شده است. اعتقاد بر این است که زراعت کلزا و خردل در اروپا از از اوایل قرون وسطی آغاز گردیده است. از اوایل قرون شانزدهم کشت تجاری کلزا در هلند ثبت شده است. در آن زمان از روغن این گیاه به عنوان سوخت چراغ و روان کننده ماشین های بخار استفاده می گردیده است.
کلزا اولین بار از آرژانتین به کانادا برده شده و در آنجا به کلزای آرژانتینی معروف شد. تولید تجاری کلزا در سال 1942 در کانادا شروع گردیده و به عنوان روغن روان ساز در جنگ جهانی دوم آغاز گردیده اما به دلیل قحطی، گرسنگی و کمبود منابع روغن خوراکی مقداری از آن به مصرف غذایی رسیده است. امکان استفاده از روغن کلزا برای مصرف خوراکی در سال 1984 مورد توجه قرار گرفت.
تا اینکه در کشور کانادا در میان مزرعه رقم لیو (liho) به تک بوته های جهش یافته ای برخورد گردید که محتوای حداقل اسید اروسیک بودند. پس از این در نتیجه تلاش های اصلاحی صفت مثبت فوق در ارقام پر محصول کلزا تثبیت شده و انقلابی در زراعت و تغذیه این گیاه به وجود آمد.
در سالهای 1956 و 1957 منجر به استخراج روغن خوراکی از کلزا گردید. و در سال 1968 اولین رقم کلزا با میزان اسید اروسیک پائین در کانادا تولید شد و اکنون کانادا به یک تولید کننده عمده این محصول تبدیل گردیده است.
در سال های 1972 تا 197 میزان اسید اروسیک روغن رقم های کلزا و شلغم روغنی به کمتر از 2 درصد کاهش یافت.
در سال 1974 رقم تاور (Tower) به عنوان اولین رقم گروه دو صفر کلزا که هم میزان اسید اروسیک و هم میزان گلوکوزینولات آن پائین بود معرفی شد.
در سال 1979 نام عمومی کانولا (Canola) در کانادا برای کلیۀ رقم های دو صفر منظور گردید. در سال 1981 تولید رقم های کلزا با میزان گلو کوزینولات بالا تقریباً متوقف گردید